Live-in Relationship in India :घटस्फोटाशिवाय लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये राहणाऱ्या महिलांना हे अधिकार मिळणार नाहीत, असे उच्च न्यायालयाने स्पष्ट केले…
लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये, जरी भागीदार पती-पत्नीसारखे राहतात, तरीही ते विवाहाच्या बंधनात बांधलेले नसतात आणि विवाहाच्या दृष्टीने एकमेकांच्या प्रति असलेल्या कायदेशीर जबाबदारीपासून मुक्त असतात.
लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये राहणाऱ्या जोडीदारांना विवाहित जोडप्यासारखे अधिकार नाहीत. अनेक प्रकरणांमध्ये अशा जोडप्यांना कायद्यानुसार विवाहित जोडप्यांपेक्षा कमी संरक्षण असते.
लग्नाच्या अवघ्या वर्षभरातच एक महिला आपल्या पतीपासून विभक्त झाली आणि आपल्या प्रियकरासोबत लिव्ह इन रिलेशनशिपमध्ये राहू लागली. यादरम्यान ती गरोदरही राहिली.
विशेष बाब म्हणजे तिने तिच्या पतीला घटस्फोटही दिलेला नव्हता, म्हणजेच तिचे लग्न अस्तित्वात होते,Live-in Relationship in India
ती कायदेशीररित्या विवाहित होती आणि पतीशिवाय तिच्या पुरुष मित्रासोबत राहत होती. तिने रुग्णालयात मुलाला जन्म दिला. मुलाच्या जन्म प्रमाणपत्रात वडिलांचे नाव म्हणून तिच्या पतीचे नाव नोंदवले जाते,
तर जैविक पिता तिचा लिव्ह-इन पार्टनर असतो. नंतर महिलेचा घटस्फोट झाला आणि आता तिला तिच्या लिव्ह-इन पार्टनरचे नाव जन्म प्रमाणपत्रावर मुलाचे वडील म्हणून नमूद करायचे आहे. प्रकरण नवी मुंबईचे आहे.
वडिलांचे नाव बदलण्यास नवी मुंबई महापालिकेने नकार दिला. वाशी दंडाधिकारी न्यायालयातही महिलेची याचिका फेटाळल्यानंतर तिने मुंबई उच्च न्यायालयात धाव घेतली. गेल्या महिन्यात या प्रकरणी सुनावणी झाली.
आता ती तिच्या माजी पतीऐवजी तिच्या लिव्ह-इन पार्टनरचे नाव तिच्या मुलाच्या जन्म प्रमाणपत्रात समाविष्ट करण्यासाठी दीर्घ कायदेशीर लढाई लढत आहे.
शेवटी, लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये राहणाऱ्या जोडप्याला किती अधिकार आहेत (राइट्स ऑफ लिव्ह-इन पार्टनर्स)(Rights of Live-in Partners)? याला (भारतातील लिव्ह-इन रिलेशनशिप कायदेशीर स्थिती) देशातील कायद्याने परवानगी आहे का?
विवाहित जोडप्यांच्या तुलनेत अशा जोडप्यांना कोणत्या अधिकारांपासून वंचित ठेवले जाऊ शकते? लिव्ह-इन रिलेशनशिपमधून जन्मलेल्या मुलांचे हक्क आणि लग्नातून जन्माला आलेल्या मुलांच्या हक्कांमध्ये काही फरक आहे का?
‘हक की बात’ मालिकेचा हा अंक सादर करताना आम्ही लिव्ह-इन रिलेशनशिप आणि हक्क याबद्दल बोलत आहोत.
लिव्ह-इन रिलेशनशिप म्हणजे काय?
लिव्ह-इन रिलेशनशिप (लिव्ह-इन रिलेशनशिप म्हणजे काय) सोप्या शब्दात सांगायचे तर ते ‘बिन फेरे हम तेरे’चे नाते आहे. जिथे दोन प्रौढ व्यक्ती लग्न न करता प्रेमसंबंधात एकत्र राहतात.
पती-पत्नी सारखे एकाच छताखाली. लिव्ह-इन रिलेशनशिपमध्ये, जरी भागीदार पती-पत्नीसारखे राहतात,
तरीही ते विवाहाच्या बंधनात बांधलेले नसतात आणि विवाहाच्या दृष्टीने एकमेकांच्या प्रति असलेल्या कायदेशीर जबाबदारीपासून मुक्त असतात.Read more
